آزمایش کشت ادرار به چه صورت انجام می‌شود؟

یکی از انواع آزمایش های تشخیصی پزشکی آزمایش کشت ادرار است،  از این آزمایش برای شناسایی و تشخیص ذرات بیماری زا که منجر به عفونت های مجاری ادرار می شوند استفاده می شود. اغلب این عفونت ها، عفونت های باکتریایی هستند و آزمایش کشت ادرار نیز اغلب به منظور تشخیص این نوع عفونت ها توسط پزشک درخواست می شود، در این مقاله با نکات مهم آزمایش کشت ادرار آشنا خواهیم شد.

 

آزمایش کشت ادرار چیست؟

همانطور که گفتیم آزمایش کشت ادرار یک آزمایش تشخیصی پزشکی است که به منظور تشخیص باکتری های عامل ایجاد عفونت در مجاری ادراری مورد استفاده قرار میگیرد. اکتری‌هایی که منجر به UTI می‌شوند، معمولاً از طریق پیشاب‌راه وارد مجرای ادراری می‌شوند. این باکتری‌ها در محیط اطراف مجرای ادراری، سریعاً رشد کرده و به عفونت تبدیل می‌شوند.

برای چه افرادی مناسب است؟

معمولا افرادی کاندید انجام آزمایش کشت ادرار هستند که به علائم عفونت ادراری دچار هستند، علائمی چون دردهای شکمی، سوزش ادرار، خارش و تب از جمله علائم مشکوک ابتلا به عفونت مجاری ادراری هستند و  در صورتی که بیمار با این علائم به پزشک مراجعه کند مطمئنا برای تشخیص های دقیقتر آزمایش کشت ادرار توسط پزشک درخواست می شود.

عفونت های ادراری در زنان شایع تر است و علت آن نیز ارگانیسم بدنی زنان است که در آنها پیشاب راه ادرار اندازه کوتاهتری دارد و به مقعد نزدیکتر است به همین دلیل باکتری های روده می توانند به راحتی وارد مجاری ادرار شده و عفونت مثانه، حالب و کلیه ها را ایجاد کنند.

علائم عفونت مجاری ادراری

معمولا علائم عفونت مجاری ادرار شدت های مختلفی دارد که شایع ترین آنها شامل موارد زیر است:

- احساس درد و حس ناخوشایند در شکم و قسمت پایینی کمر

- درد در هنگام ادرار کردن

- تب

- احساس غیرعادی برای ادرارهای متوالی و اضطراری

- مشکل در خروج جریان ادرار از بدن

در صورتی که عفونت شدیدتر بوده و بخش های گسترده تری از اندام های داخلی را در بر گرفته باشد علائم دیگری چون وجود خون در ادرار، تیرگی ادرار، لرزش بدن، استفراغ و سرد شدن بدن را در پی دارد.

نحوه و چگونگی آزمایش کشت ادرار

برای این که آزمایش کشت ادرار با دقت انجام گیرد جمع آوری نمونه نقش مهمی دارد، رایج ترین شکل نمونه گیری استفاده از مستقیم از جریان ادرار است، در این روش ادرار خارج شده از بدن را در ظرف نمونه گیری جمع آوری میکنند. برای این که نمونه قابل قبولی به آزمایشگاه ارائه کنید باید دستان خود را با آب و صابون شسته و ناحیه تناسلی محل خروج ادرار را تمیز بشویید، سپس داخل ظرف استریل مخصوص نمونه گیری ادرار کرده و نمونه را برای تحلیل و آنالیز به آزمایشگاه تحویل می دهید.

برای نوزدان و کودکان یا افراد معلول به جای این روش از کیسه ادرار برای جمع آوری ادرار استفاده می شود. این کیسه ها به ناحیه تناسلی کودک چسبیده و ادرار در زمان تخلیه داخل این کیسه ها جمع می شود. بعد از نمونه گیری کیسه جمع آوری نمونه را برای آزمایشگاه ارسال می کنید.

استفاده از کاتتر ادراری نیز روش دیگری برای جمع آوری ادرار است، برای انجام این کار، یک لوله لاستیکی نازک، از طریق پیشاب‌راه وارد مثانه می‌شود. هنگامی که کاتتر در مکان مناسب قرار بگیرد، شرایط برای تهیه نمونه فراهم است.

دلیل استفاده از این آزمایش موقع بارداری

ابتلا به عفونت های مجاری ادراری یا UTI در دوران بارداری با خطر زایمان زودرس و در ماه های پایین بارداری با خطر سقط جنین همراه است. بنابراین بسیاری از پزشکان در صورت نیاز از مادر باردار می خواهند که تا زمان زایمان در چندین نوبت آزمایش کشت ادرار بدهند و این آزمایش در این شرایط یک آزمایش احتیاطی محسوب می شود.

خطرات

باید بگوییم که آزمایش کشت ادرار یک آزمایش معمولی و بدون خطر و عوارض جانبی برای بیمار است، ممکن است به دلیل ابتلا به عفونت ادرار کردن در بیمار با درد همراه باشد و یا استفاده از کاتر در زمان جمع آوری نمونه با درد و فشار همراه باشد با این وجود این آزمایش هیچ خطری برای سلامتی بدن بیمار به همراه ندارد.

خواندن نتیجه آزمایش

معمولا نتایج آزمایش کشت ادرار در کمتر از دو یا سه روز آماده می شود، در صورت مثبت شدن نتیجه آزمایش احتمالا پزشک برای شما داروی آنتی بیوتیک تجویز می کند، گاهی نیز ممکن است شرایط به گونه ای باشد که نیاز به تجدید آزمایش داشته باشید. گاهی نیز در صورت وجود چند نوع باکتری در ادرار ممکن است آزمایشات دقیقتری در خواست شود. تشخیص دقیق نوع باکتری باعث ایجاد عفونت در درمان موثر بیمار نقش اساسی دارد، بنابراین یک نمونه صحیح و استاندارد می تواند جواب دقیق تری را به همراه داشته باشد.

روش های درمان عفونت مجاری ادراری

معمولا برای درمان عفونت های مجاری ادرار از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود، نوع آنتی بیوتیک دریافتی و دوز آن را پزشک متخصص با توجه به عامل بیماری، سابقه پزشکی، برگشت پذیری یا عدم برگشت پذیری عفونت مشخص خواهد کرد. در صورتی که به صورت مداوم به عفونت مجاری ادراری دچار می شوید نیاز است که آزمایش های روتین و دقیقی را پشت سر بگذارید تا میزان آسیب پذیری شممخا در مقابل بیماری مشخص شود.

برای پیشگیری از ابتلا به عفونت های مجاری ادرار کافی است آب بیشتری بنوشید، سیستم ایمنی بدن خود را مقاوم سازید و رعایت بهداشت فردی را در همه زمینه ها به یاد داشته باشید. جهت تقویت سیستم ایمنی بدن خود می توانید از ویتامین C استفاده کنید.

سخن پایانی

در صورتی که احساس می کنید علائم ابتلا به عفونت های مجاری ادرار را دارید بهتر است سریعا به پزشک متخصص مراجعه کرده و آزمایش کشت ادرار بدهید. تشخیص و درمان به موقع این بیماری از گسترش عفونت در اندام های دیگر پیشگیری کرده و روند درمان را سرعت می بخشد. بنابراین تشخیص زود هنگام بیماری عفونت مجاری ادراری و همچنین دریافت داروهای مناسب می تواند نقش اساسی در درمان بیماری داشته باشد. همچنین آزمایش کشت ادرار می تواند اطلاعات دقیقی در خصوص عامل بیماری زا و میزان عفونت در اختیار پزشک قرار دهد.