آمیخته بازاریابی یا آمیزه بازاریابی که در انگلیسی با اصطلاح Marketing Mix شناخته می‌شود، جزئی از اصطلاحات رایج در دنیای بازاریابی است. اگر در این زمینه فعال باشید و با دنیای بازاریابی ارتباط خوبی داشته باشید، حتما نام این اصطلاح را شنیده‌اید. ممکن است اطلاعاتی را نیز درباره آن داشته باشید.
این اصطلاح از قدیمی‌ترین اصطلاحات در این فضا است و حدود هفتاد سال عمر دارد. در دنیایی که هرروز در حال تغییر است و هرلحظه اطلاعات به سرعت آپدیت می‌شوند، ثابت ماندن این اصطلاح نشان از اهمیت آن دارد. اینکه این اصطلاح چه مفهومی دارد و در چه معنایی به کار می‌رود، بسیار گسترده است. چیزی در این مقاله قرار است به آن بپردازیم.
همچنین آمیخته بازاریابی انواع بسیاری دارد و کاربرد آن در هر کسب و کاری بازر است. این‌ها نیز دیگر موضوعاتی است که در این مقاله می‌خواهیم به آن بپردازیم. به این ترتیب در این مقاله تلاش می‌کنیم تا با این موضوع و گستره‌ی تمام نشدنی آن آشنایی بیشتری را کسب کنیم.
پس در صورتی که به این موضوعات علاقه دارید و نیاز می‌دانید تا اطلاعات بیشتری را در این باره کسب کنید، یا دوست دارید بدانید اصطلاحی که شنیده‌اید به چه معنایی است، این مقاله را همراهی کنید. امید است تا پایان مقاله، به سوالات شما پاسخ مناسب داده شود.
بازاریابی آمیخته، تکنیک یک کسب و کار
بازاریابی آمیخته بخشی از بازاریابی محسوب می‌شود. بخشی که با استفاده از ابزارهای بازاریابی تعدادی از اجزای آن را ترکیب می‌کند و به این ترتیب به کمک یک کسب و کار می‌آید. با استفاده از آمیخته بازاریابی، شناخت بیشتری نسبت به کسب و کار حاصل می‌شود و مدیریت بهتری را میتوانید روی کسب و کار خود داشته باشید. این کار به منظور رسیدن سریع‌تر به اهداف دلخواه یک کسب و کار صورت می‌پذیرد. هدف دلخواهی که می‌تواند برندینگ باشد یا سود و درآمد بیشتر حاصل از فروش! البته این هدف، با توجه به نوع کسب و کار متفاوت است.
در واقع آمیخته بازاریابی را می‌توان مجموعه‌ای از ابزارها یا تاکتیک‌هایی دانست که اگر در کنار هم به درستی مدیریت شوند، هر کسب و کاری را به سمت اهداف مورد نظرش، در هر زمینه‌ای به پیش می‌برند. قرارگرفتن در مسیر این اهداف باعث رشد و شکوفایی کسب و کار می‌شود و به پیشرفت آن کمک بسیاری می‌کند. از این تاکتیک‌ها برای تبلیغ یک محصول یا خدمات در بازار و فروش آن استفاده می‌شود. در ادامه به برخی از این تاکتیک‌ها می‌پردازیم. البته پیش از آن لازم است تا پیشینه‌ای را درباره آمیخته بازاریابی بدانیم:
از تاریخچه آمیخته بازاریابی تا امروز
تاریخچه و شروع واژه آمیخته بازاریابی به سال‌ها پیش باز می‌گردد. زمانی که در سال 1949 میلادی، نیل بوردن این مفهوم را مطرح کرد. به گفته بوردن، هنگام ایجاد یک برنامه بازاریابی متناسب با نیازهای شرکت خود، مدیر بازاریابی باید نیروهای رفتاری را بسنجد و سپس عناصر بازاریابی را در ترکیب خود با نگاهی دقیق به منابعی که باید با آنها کار کند ، تطبیق دهد. البته این گفته‌های بوردن آنچنان مورد توجه قرار نگرفت و به دست فراموشی سپرده شد.
سال‌ها بعد آلدرسون دوباره از این واژه استفاده کرد و آن را به دنیا یادآوری کرد. پس از او بود که کم‌کم این واژه شناخته شد. تا آن‌جا که مک کارتی در سال 1960 با تلفیق کردن حرف‌های بوردن و آلدرسون به نتیجه‌ای جدید در این زمینه رسید. او کسی بود که مدل 4p را مطرح کرد.
مدل 4p، مدلی بود که بعدها تکمیل‌تر هم شد. همان افراد قبلی و برخی افراد دیگر بخش‌هایی را به این مدل اضافه کردند. این بخش‌ها و اضافه شدنشان به مدل قبلی، توانست تا حدودی نواقص مدل 4p را برطرف کند و مدل بهتری را ارائه دهد. مدلی که به 7p شهرت یافت. البته پس از آن نیز این مدل همچنان تکمیل یافت و به مدل‌های بالاتری ارتقا پیدا کرد. این مدل هنوز هم درحال ارتقا یافتن است و روز به روز به مدل‌های بالاتر و دقیق‌تری تبدیل می‌شود. تمام این ارتقا یافتن‌های این مدل، به دلیل پیشرفت روز افزون دنیای بازاریابی است. دنیایی که در هر لحظه تغییرات بسیاری را مشاهده می‌کند و به روزتر از قبل می‌شود.
آشنایی با بازاریابی 4p و مدل‌های به روزتر آن
اگر کمی با بازاریابی آشنا باشید، احتمالا واژه 4p را شنیده‌اید. واژه‌ای که این روزها در حال گسترش است و مددل‌های بالاتری جایگزین شده است. مدل‌هایی که بسیار فراوان هستند. اگر این واژه برای شما جدید است و درباره آن چیزی نشنیده‌اید، باید بدانید که منظور از این حروف و اعداد، مسائل مهم در بازاریابی است. 4p موجود در اولین نظریه بازاریابی آمیخته را در ادامه برای شما به طور مفصل توضیح داده‌ایم. امید است با خواندن آن بتوانید اطلاعات کافی و جامعی را به دست آورید:
- محصول (Product): محصول همان خدمات یا کالایی است که به مشتری عرضه می‌شود. ممکن است این محصول فیزیکی باشد و ممکن است که خدماتی باشد که مخاطب دریافت می‌کند. نکته مهم در اینجا این است که این محصول یا خدمات باید با کیفیت بالایی، به دست مخاطب برسد. بهترین کیفیت ممکن!
البته کیفیت محصول تنها نکته مهم در ارتباط با محصول نیست. بلکه متناسب بودن محصول با نیاز مشتری نیز نکته بسیار مهمی است که باید با توجه به شناخت و بررسی دقیق از مخاطب، شکل گیرد.
شکل، بسته‌بندی، کیفیت و بسیاری از عوامل دیگر نیز در انتخاب محصول تاثیر گذار هستند.
- قیمت (Price): قیمت محصول چالش دیگری برای دارندگان کسب و کار است. این نکته مهم که می‌تواند باعث بهبود بازار یا سقوط یکباره آن شود، نکات مهمی را در خود دارد. برای تعیین قیمت یک محصول در بازار، استراتژی‌های بسیاری وجود دارند. استراتژی‌هایی که می‌توانند باعث بهبود وضعیت کسب و کار شما شوند. پس اهمیت بسیاری دارد تا با این عوامل آشنایی لازم را داشته باشید.
- ترویج (Promotion): اگر شما باقی مراحل را به بهترین شکل هم پشت سر بگذارید، مرحله ترویج مرحله سرنوشت ساز است! شما در این مرحله خود را معرفی می‌کنید، با تبلیغ کردن خود را به مخاطبان و مشتریان معرفی کرده و برای خود مخاطبان بیشتری را جذب می‌کنید. این مرحله نیز استراتژی‌های مخصوص به خود را دارد. استراتژی‌هایی که با پیشرفت دنیا روز به روز تغییر می‌کنند. پس اگر کسی به دنبال بهبود وضعیت خود در دنیای بازاریابی باشد، باید به خوبی از این بستر استفاده کرده و مطابق با پیشرفت‌های روز دنیا، خود را به بهترین شکل ممکن، به مخاطبان معرفی نماید.
- مکان(Place): حال نوبت آن است که محصول خود را بین مخاطبان توزیع کنید. برای این کار لازم است تا بدانید قرار است از چه طریقی این محصول را به دست مخاطب خود برسانید. البته این مکان و محل توزیع، برای هر کسب و کاری متفاوت است. ممکن است برای برخی بهترین محل توزیع به صورت اینترنتی و در فروشگاه‌های اینترنتی باشد، برای برخی محصولات دیگر بهترین مکان توزیع محصول در سوپر مارکت‌ها یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای معنا داشته باشد. پس از آن‌که با بررسی مخاطب و پرسونای خود، بهترین مکان توزیع را یافتید، وقت آن است که محصول خود را به آن محل ببرید و فروش محصول یا خدمات خود را آغاز کنید.
البته پس از آن به این 4 واژه، واژه‌های بسیاری به بازاریابی آمیخته اضافه شدند. البته همان‌طور که در توضیحات بالا خواندید، باید بدانید که 4P به معنای این است که محصول مناسب را، با قیمت مناسب، در مکان و زمان مناسبی به دست مخاطب یا مشتری خود برسانیم.
پس از نظریه 4p، افرادی سه گزینه دیگر را نیز به این نظریه اضافه کردند و آن را به نظریه 7p ارتقا دادند. در صورتی که برای شما سوال است که آمیخته بازاریابی 7P به چه مفهومی است، ادامه این مقاله را همراه ما باشید. سه گزینه دیگری که به آمیخته بازاریابی 4P اضافه می‌شوند و آن را تکمیل می‌کنند، نیروی انسانی، شواهد عینی و فرآیند هستند. مواردی که به طور مفصل به آن می‌پردازیم:
- نیروی انسانی: پس از شکل‌گیری بازاریابی آمیخته 4P، جای یک گزینه در آن بسیار خالی بود. آن هم فاعل تمامی مواردی بود که در بالا و در 4 مورد اول بازاریابی آمیخته ذکر کردیم! نیروی انسانی، تمام افرادی را شامل می‌شود که در تمام مراحل رشد کسب و کار و فعالیت‌های آن، به طور مستقیم یا غیرمستقیم شرکت دارند. شما باید نیروهایی همسو باارزش‌های خود داشته باشید. نیروهایی متخصص که بتوانند شما را در رسیدن به اهدافتان یاری کنند.
- شواهد عینی: شواهد عینی یا فیزیکی در واقع همان ساختمان شرکت، ظاهر وب سایت، ظاهر پرسنل یک فروشگاه، و به طور کلی محیطی است که در آن به فعالیت می‌پردازیم. به طور قطع شما هم با این موارد روبه‌رو شده‌اید. وارد یک فروشگاه شده‌اید و به خاطر ظاهر زیبای آن، خریدی را انجام داده‌اید یا به خاطر کیفیت نه چندان مطلوب در ظاهر یک وب‌سایت از خریداری کردن از آن وب سایت خودداری کرده‌اید. پس باید به یاد داشته باشید که ظاهر هم مسئله مهمی در بازاریابی است!
- فرآیند: فرآیند مسیری است که هر کالا یا خدمات تا رسیدن به دست مشتری یا مخاطب خود طی می‌کند. بهترین فرآیند مسیری ساده است که در آن مخاطب با کمترین چالش روبه‌رو است. در صورتی که این فرآیند قرار باشد، سخت و چالش برانگیز باشد، می‌تواند مخاطب و مشتری را دفع کرده و موجب تبلیغات منفی برای محصول شود.
پس از این 7 مورد، در سال‌های بعد مواردی دیگری نیز به این‌ها اضافه شدند. مواردی مانند دسته‌بندی (Packaging)، امنیت (Privacy)، علایق شخصی (Personal Interest)، پرداخت (Payment)، شبکه‌های اختصاصی (Personal Networks)، تفسیر عمومی (Public Commentary)، ایجاد اشتیاق (Passion)، بررسی و آنالیز (Probe)، بهره‌وری (Productivity) و ...
البته پس از تمامی این‌ها، موارد دیگری نیز به آمیخته‌های بازاریابی اضافه شدند. مثلا مدل 4C مدل مدرن‌تری بود که روبرت لوتربرن معرفی کرد و آن را جایگزینی برای تمام مدل‌های Pخواند! این مدل بر پایه‌ی مولفه‌های ارزش برای مشتری (Customer Value)، هزینه (Cost)، سهولت دسترسی (Convenience) و ارتباط با مشتری (Communications)شکل گرفت.
مدل دیگری که این‌بار توسط الکساندر چرنف تبیین شد، مدل 7T بود! مدلی که برخلاف تمام مدل‌های قبلی، هیچ کدام از مولفه‌های آن با حرف T شروع نمی‌شوند! زیرا چرنف معتقد است که بازاریابی آمیخته مجموعه‌ای از تاکتیک‌ها است. این مدل ترکیبی از تمام مدل‌های قبلی است و چرنف برای تشکیل آن، از تمام مدل‌های قبلی استفاده کرده است تا بتواند مدل جدید را تشکیل دهد. تاکتیک‌هایی که حرف اول کلمه آن، اسم مدل را تشکیل داده است. این مولفه‌ها نیز عبارتند از:
- محصول (Product)
- خدمات (Service)
- برند (Brand)
- قیمت (Price)
- مشوق‌ها (Incentives)
- ارتباط (Communication)
- توزیع (Distribution)
مزایای شناخت و استفاده از آمیخته بازاریابی
- داشتن نگاه جامع و یکپارچه نسبت به کسب و کار خود
- ایجاد هماهنگی بیشتر در بخش‌های مختلف کسب و کار شما
- ارزیابی تمام جوانب بازاریابی کسب و کارتان با توجه به شرایط موجود
- توانایی طراحی استراتژی کامل برای بازاریابی نسبت به کسب و کار شما
- کنترل استراتژی‌های بازاریابی برای رسیدن به اهداف کسب و کار
- امکان نظارت بر بخش‌هایی که تا به امروز به آن پرداخته نشده است
- توسعه محصولات، ارائه خدمات جدید
- ایجاد فضای رقابتی بیشتر و حرکت به سمت سوددهی بالاتر
- تمایز پیدا کردن با رقبا با استفاده از این تکنیک‌ها
- در دست گرفتن بازار هدف و تولید محصولات مورد نیاز مشتری
خلاصه نکات پایانی مقاله
کافی است کمی در اینترنت سرچ کنید و به دنبال مدل‌های بازاریابی آمیخته بگردید. می‌بینید که تمام مدل‌های که ما گفتیم، بخشی از مدل‌هایی است که تا به حال مطرح شده است. همچنین مدل‌های بسیار دیگری نیز هستند که ما از آنها یاد نکردیم و در این مقاله به آنها نپرداختیم. این انواع بازاریابی آمیخته به قدری زیاد، متنوع و گسترده است که شما ممکن است با خواندن آنها گیج شوید. بسیاری از این مدل‌ها مواردی شبیه به هم دارند و برخی دیگر از اجزای جدید تشکیل شده‌اند که به تازگی اضافه شده است. به هرحال شما در صورتی که علاقه دارید تا در این رابطه بیشتر بدانید و این بازاریابی آمیخته را در دنیای کسب و کار خود به کار ببندید، لازم است تا نسبت به این موارد آگاهی داشته باشید. پس از کسب آگاهی کافی و لازم نسبت به تمامی این موارد، میتوانید مولفه‌های مطرح شده را بسنجید. حال با درنظر گرفتن شرایط کسب و کار خود، این مولفه‌ها را به کار ببندید!
دانستن درباره این موارد به تنهایی کافی نیست. برای بهره‌برداری از این موضوع، لازم است با توجه به مخاطب و پرسونای خود، از این موارد استفاده کنید. موارد کاربردی‌تر را برای کسب و کار خود شناسایی کرده و به کار ببندید. امید است که موفقیتی بیش از پیش در این راستا کسب کنید.
- ۰۰/۰۵/۲۳